Festival Svetski dan(i) poezije

SVETSKI DAN(I) POEZIJE 2018: Jezičke igre

21–24. mart 2018.

čitanja-slušanja/ razgovori / izložba / performansi/ filmovi

Festival Svetski dan(i) poezije okuplja autore iz sveta i Srbije, donoseći u Beograd novosti sa književnih i kulturnih scena Evrope i sveta. Pored autorskog čitanja pesama, na klasičan ali i nekonvencionalan način, festival naglašava produktivnost sadejstva poezije i drugih medija. Ovogodišnje izdanje posvećeno je temi odnosa jezika i društva, kroz primere sadejstva poezije, performansa i kratkog filma.

PROGRAM:

Izložba: Poezija i performans. Istočnoevropska perspektiva
8 – 29. marta
Galerija Podroom, Kulturni centar Beograda
Produkcija: Univerzitet Cirih i Kulturni centar Beograda

Poezija i performans proizveli su specifični milje unutar različitih istočnoevropskih kultura. I pored toga što su umetničke i pesničke prakse Istočne Evrope bile odvojene Gvozdenom zavesom od Zapada, i što su i same istočnoevropske kulture, paradoksalno, bile međusobno odvojene barijerama, moguće je uočiti paralele između pokreta i pristupa na zapadu i na istoku Evrope. Jedna od značajnih zajedničkih odlika jeste transgresija konvencija nacionalne kulture i pojava internacionalnih mreža. Ovom izložbom želimo da doprinesemo ponovnom otkrivanju ovih veza, kojih do skoro nismo bili u potpunosti svesni.
Kondenzovane forme poezije i performansa izuzetno su aktuelne u periodima političke krize, budući da su te efemerne i fleksibilne umetničke forme u stanju da odraze odnose i kontekste o kojima se inače ne govori.
Posebnu pažnju usmerili smo na napetosti između pojedinačnih umetničkih pozicija i fenomena umetničkih kolektiva definisanih specifičnostima lokalnih miljea i supkulturnih zajednica. Ovom izložbom želimo da rekonstruišemo pomenute miljee ili da ih učinimo pristupačnima upoređujući ih tako što ćemo raditi u tematskim grupama posvećenim različitim umetničkim praksama. Na izložbi su zajedno predstavljeni različiti tipovi radova…

Autori i kustosi: Tomaš Glanc i Zabine Henzgen
Kokustos beogradske izložbe: Dubravka Đurić
Autori zastupljeni na izložbi:
Grupe: BOSCH+BOSCH, KOD, OHO, Grupa šestorice autora,  
Slavko Bogdanović, Elza Gabriel, Eugen Gomringer, Tomislav Gotovac, Vladimir Kopicl, Katalin Ladik, Via Levandovski, Božidar Mandić, Vladimir Mandić, Miroslav Mandić, Vlado Martek, Slavko Matković, Andrej Monastirski, Vsevolod Nekrasov, Ladislav Novak, Eva Partum, Dmitrij Prigov, Mirko Radojičić, Lav Rubinštajn, Laslo Salma, Balint Sombati, Mladen Stilinović, Slobodan Tišma, Gabor Tot, Goran Trbuljak, Vujica Rešin Tucić, Vaclav Havel, Gino Haneman, Jerg Herold, Atila Černik, Gabrijele Štucer

Produkcija: Univerzitet Cirih, Švajcarska i Kulturni centar Beograda

Sreda, 21. mart
12.00–13.30 okrugli sto: Poezija, performativnost, politika
Specijalni gost: Eugen Gomringer
Učestvuju: Eugen Gomringer, Vlado Martek, Tomaš Glanc, Zabine Henzgen, Vladimir Kopicl
Moderira: Dubravka ĐurićKulturni centar Beograda, Galerija Artget, Trg Republike 5/I

Razgovor je posvećen temama koje pokreće izložba: „Poezija i performans. Istočnoevropska perspektiva“. Zašto je danas bitna nova/radikalna pesnička i umetnička praksa iz doba socijalizma, koji su to faktori koji čine da ona danas bude globalno istorizovana i da bar u nekim segmentima savremene pesničke i umetničke proizvodnje postane važna referentna tačka? Ova poezija se bavila svojom materijalnošću, ali je ulazila i u područje multi/transmedijalnosti i transdisciplinarnosti. Na koji način je poezija uspostavljala odnos sa drugim umetnostima i šta je to značilo za pesnike i umetnike u socijalizmu, a posebno u jugoslovenskom socijalizmu. Zašto su danas grupni umetnički poduhvati na području ovog regiona retkost?

18.30–19.30  KCB i „Književni kafe“ Gete instituta:Pozajmljeni krajolici: poezija Marion PošmanUčestvuju: Marion Pošman, Stevan Tontić i Jovana StojanovićModerira: Biljana PajićKulturni centar Beograda, Galerija Artget, Trg Republike 5/I

Festival omogućava da se u Beogradu premijerno predstavi stvaralaštvo pojedinih pesnikinja i pesnika koji u svojim sredinama spadaju među najznačajnije. Marion Pošman je jedna od najistaknutijih nemačkih pesnikinja generacije 70-tih.  Za nju pesništvo nije drugost u odnosu na pol moći već njegovo podsvesno. Nemačka kritika smatra da poezija krajolika Marion Pošman čitaoca „dovodi u prijatno bestežinsko stanje” i da je u pitanju „mišljenje u najlepšoj formi“. Ovaj razgovor  će ponuditi i malu panoramu nemačkog savremenog pesništva.

20.00–21.30 SLUŠANJE POEZIJE: Lidija Dimkovska, Ana Ristović, Slobodan Tišma, Josip Kocev, Dejan Ilić, Adisa Bašić, Tanja Bakić, Lisandri Kola, Vlado Martek, Katalin Ladik, Mirjana Frau Kolarski, Tomislav Marinković, Laslo BlaškovićRežija: Dara De LukaKCB, različiti prostori, tačka okupljanja: Likovna galerija KCB-a, Knez Mihailova 6

Umesto termina „čitanje poezije“, uobičajenog za autorsko predstavljanje, uvođenjem termina „slušanje“ naglašavamo činjenicu da književnost nije samo individualna stvaralačka aktivnost već i polje razmene i suštinske društvene komunikacije. Pesnici čitaju svoju poeziju na nekoliko punktova u Kulturnom centru Beograda, dok se publika kreće od punkta do punkta i time, od uobičajene atmosfere jedne kulturne institucije, kreira festivalsku procesiju. Suptilna „režija“ programa nosi pečat poetike autora kojeg publika sluša.

Četvrtak, 22. mart
12.00 –13.30 razgovor: Poezija u akcijiAna Ristović i Vlado Martek razgovaraju sa Katalin Ladik, Lidijom Dimkovskom, Tanjom Bakić, Adisom Bašić i Josipom KocevimKulturni centar Beograda, Galerija Artget, Trg republike 5/I

Ovim razgovorom biće postavljena pitanja o odnosu savremene poezije prema radikalnim pesničkim praksama; o poeziji kao izvođačkoj praksi, odnosno o poeziji kao načinu intervencije u javnom prostoru koji dovodi u pitanje dominantne sisteme vrednosti. Takođe, biće reči i o vezama ali i o još uvek prisutnim barijerama na polju književne saradnje u regionu, kao i o ideološkim instrumentalizacijama jezika.

17.00 – 17.30 performans: Alice in Codeland  Izvodi: Katalin LadikKulturni centar Beograda, Galerija Artget, Trg republike 5/I

U želji da dešifruje kodove starica Alisa ulazi u Zemlju kodova. Dok vodi dijalog s kodovima, postepeno shvatajući njihov značaj, ona postaje sve mlađa. Na kraju, devojčica Alisa želi da izađe iz Zemlje kodova, ali biva zarobljena u njoj zajedno sa monstruoznim QR stvorenjima potrošačkog društva.

Ktalin Ladik je jedna od najistaknutijih predstavnika vojvođanske i mađarske neoavangradne scene. Ona radi u domenu stvaranja i izvođenja eksperimentalnih zvučnih kompozicija i radio igara, foničke i vizeulne poezije, hepeninga, performansa, akcije, …

18.00–18.45 performans: Nacista  & Zlatousti /Nazis & GoldmundAutori i izvođači: Tomas Arst, Sandra Gugić i Gerhild ŠtajnbuhGalerija Podroom, Trg republike 5, donji nivo 

Troje autora, koji žive i rade na relaciji Beč – Berlin, izvešće performans baziran na kolektivno kreiranom tekstu (sa još dvoje ko-autora: Jergom Albrehtom/Jörg Albrecht i Tomasom Kekom/Thomasom Köck). Tekst i performans nastali su kao kritički pesnički odgovor na aktuelnu pojavu i razvijanje desničarske ideologije u Evropi i svetu. Tekst i način njegovog izvođenja preispituju i „napadaju” narative i strategije globalnih nacionalizama koji prete da prerastu u nacizam.

19.30–21.00 SLUŠANJE POEZIJE:  Dušan Vejnović, Vitomirka Trebovac, Goran Stanković, Srđan Gagić, Natalija Marković, POEZIN: Nikola Oravec, Milan Mijatović i Đorđe Đorđević; Sara Ventroni, Marion Pošmanrežija: Dara De LukaKlub „Tuluz Lotrek“, Resavska br. 24

Petak, 23. mart
10.00–13.00 Marion Pošman, Lidija Dimkovska,Tomislav Marinković u poseti beogradskim gimnazijama

18.00–19.30  predstavljanje italijanskih autora: Sare Ventroni i Đan Marija Vilalte i zbirke pesama italijanske poezije: ČUVARI RAZLIKA(KCB, Arhipelag i Italijanski institut za kulturu):Uvodna reč: Davide Skalmani/Davide Scalmani, direktor Italijanskog instituta za kulturu
Učestvuju: Sara Ventroni, Đan Mario Vilalta, Dejan Ilić i Dubravka ĐurićModerira: Olivera Stošić RakićGalerija Artget

Pesnici iz Italije godinama unazad redovni su gosti ovog festivala. Sara Ventroni i Đan Mario Vilalta, dva sasvim različita poetska glasa, u izvesnom smislu simbolišu diverzitet italijanske poetske scene.

Đan Mario Vilalta je jedan od najznačajnih italijanskih pesnika koji se pojavljuju krajem prošlog veka. Vilaltina poezija počinje u tekstu, na stranici, ali je napušta u potrazi za “ drugim”. Reč se gubi čim se izgovori, pa bi poezija bila taj temporalni dispozitiv koji zadržava reč. Poezija je, sem toga, intimni susret sa svetom, ili način da se dosegne izvornost života.

Oslanjajući se na najznačajnije italijanske i anglosaksonske moderniste (Montale, Eliot) Sara Ventroni, poput artropologa, istražuje ostatke modernog industrijskog sveta koji danas u poznom informacijskom dobu nestaje. Njene pesme su namenjene izvođenju, te sam tekst pesme dobija poseban život u govornim/glasovnim ritmovima kada pesnikinja čita na slemovima, ali i kada objavljuje multižanrovske  knjige (poezija, proza, fotografije, crteži…).

Ove godine festival objavljuje zbirku pesama dosadašnjih gostiju iz Italije koji su u periodu od 2007. do 2018. čitali ili izvodili svoju poeziju pred beogradskom publikom: Rapsodi Gruppo Phonografico – Luka Bombardjeri/Luca Bombardieri i Tomazo Pipuči/Tommaso Pipucci, Valerio Magreli/Valerio Magrelli, Umberto Fjori/Umberto Fiori, Marija Gracija Kalandrone/Maria Grazia Calandrone, Lućano Ćekinel/Luciano Cecchinel, Sara Ventroni i Đan Mario Vilalta.

20.00–21.30 filmska projekcija i razgovor: Poezija i film
Kuća poezije, Berlin i Zebra Poetry Film International, prikazuju selekciju najboljih kratkih poetskih filmova
Učestvuju: Tomas Volfart, direktor Kuće poezije i Frank Bauman, direktor Gete InstitutaDvorana Kulturnog centra Beograda, Kolarčeva 6

Četrnaest kratkih filmovi različitih autora iz čitavog sveta govore o čežnji za bliskošću, seksualnosti, ambivalentnom odnosu prema tradiciji u kojoj se odrasta, o slikama sirijske revolucije koje se iznenada pojavljuju na ulicama Stokholma, o smislu kolekcioniranja odbačenih stvari…

Berlinska Kuća poezije (Haus für Poesie) bavi se širenjem i unapređenjem svih vidova književnog stvaralaštva, naročito poezije, u pisanom obliku, ali i poezije nastale u interakciji s drugim umetnostima i različitim medijima. U Berlinu se tako predstavljaju i razmatraju najrazličitiji vidovi savremene poezije iz čitavog sveta. Ovde su osmišljeni danas popularni formati i programi: www.lyrikline.org – najveći onlajn portal savremene poezije; „the open mike“ – najpoznatije takmičenje mladih pisaca proze i poezije sa nemačkog govornog područja; „poesiefestival berlin“ – najveći festival poezije u Evropi; „VERSschmuggel / reversible“, prevodilačke radionice tokom kojih pesnici iz različitih zemalja prevode u parovima dela jedni drugih; filmski festival „ZEBRA Poetry Film Festival” Münster|Berlin.

ZEBRA Poetry Film Festival Münster|Berlin jedna je od najvećih platformi za krakte filmove bazirane na poeziji. Festival se realizuje svake druge godine, odabrane selekcije se prikazuju na različitim festivalima po svetu, a najbolji filmovi bivaju nagrađani novčanim nagradama. Upravo je u toku konkurs za 2018: http://www.zebrapoetryfilm.org/2018/

Subota, 24. mart
13.00 vođenje kroz izložbu: Poezija i performans. Istočnoevropska perspektivaKroz izložbu vodi: Ana Simona Zelenović, istoričarka umetnostiGalerija Podroom, Trg republike 5, donji nivo

Kulturni centar Beograda se zahvaljuje svim učesnicima, partnerskim institucijama, kao i vlasnicima umetničkih radova ustupljenih za izložbu.

Partneri: Književna mreža Traduki, Gete institut, Beograd, Italijanski institut za kulturu, Univerzitet Cirih, Ambasada Švajcarske u Beogradu, Austrijski kulturni forum, Udruženje „Krokodil“, Filološka i Trinaesta beogradska gimnazija i Klub „Tuluz Lotrek“.

Vlasnici izloženih umetničkih radova: Saša Vonders, Acb galerija, Budimpešta, Pavel Novotni, ex.oriente.lux, Eva Partum, Slavko Bogdanović, Vladimir Kopicl, dr Ksenija i dr Neđo Maid, porodica Tucić, Marinko Sudac, Branka Stipančić, Institut „Tomislav Gotovac“, Dubravka Đurić i Miško Šuvaković, Neoplanta.
Festival podržavaju: Grad Beograd – Sekretarijat za kulturu i Ministarstvo kulture Republike Srbije.

Organizator zadržava pravo izmene programa.